ฟันคุดคืออะไร เกิดได้ยังไง? แล้วต้องผ่าไหม?
ฟันคุดเป็นยังไง เกิดจากอะไร
ฟันคุด คือ ฟันที่ไม่สามารถขึ้นโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาในตำแหน่งที่ปกติได้ หรือโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วนเนื่องจากมีฟัน เหงือก หรือกระดูกขัดขวางอยู่ โดยฟันที่พบว่าเป็นฟันคุดใหม่ ๆ คือ ฟันกรามใหญ่แท้ซี่ที่สามล่าง (mandibular third molar) ซึ่งโดยปกติฟันซี่นี้จะขึ้นมาในปากในช่วงอายุ 17-25 ปี
จะรู้ได้อย่างไรว่ามีฟันคุด
เราสามารถรู้ได้จากการสังเกตด้วยตนเอง หรือตรวจช่องปากว่า มีฟันกรามแท้ซี่นี้โผล่พ้นเหงือกออกมาหรือยัง แต่หากฟันกรามยังฝังตัวอยู่ใต้เหงือก หรือไม่สามารถขึ้นพ้นเหงือกได้ ต้องมีการเอ็กซเรย์เพื่อดูว่ามีฟันคุดอยู่หรือไม่ บางครั้งฟันคุดที่กำลังขึ้นอาจทำให้รู้สึกถึงแรงกด หรือปวดบริเวณฟันคุดนั้น ซึ่งหากมีอาการปวดในบริเวณดังกล่าวควรไปพบทันตแพทย์ เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยช่องปากและเอ็กซเรย์ก่อนทำการวางแผนการรักษาต่อไป
ถ้าเจอฟันคุดต้องผ่าออกไหม
ในกรณีที่มีฟันคุด ใบบางคนอาจไม่ปวดหรือไม่มีอาการอะไรเลย แต่ในบางคนจะมีอาการปวดฟันคุดขณะกำลังขึ้น หรือเกิดจากทำความสะอาดเหงือกบริเวณนั้นได้ไม่ดี ทำให้เกิดอาการอักเสบในบริเวณดังกล่าว อาการปวดฟันคุดนั้นอาจเกิดแบบเป็น ๆ หาย ๆ แต่หากไม่ได้รับการแก้ไข อาจส่งผลให้เหงือกบริเวณดังกล่าวอักเสบ บวมแดง และอาจทำให้เกิดหนองตามมาได้ในที่สุด เพราะฉะนั้น ถ้าพบฟันคุดแล้ว การผ่าออกถือเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด แต่ถ้าไม่มีอาการก็อาจรอได้ เพราะไม่ได้ถือเป็นเรื่องเร่งด่วนมากนัก
ฟันคุดยังสามารถทำให้เกิดปัญหาอื่น ๆ ตามมาได้ เช่น ทำให้มีเศษอาหารติดระหว่างฟันคุดและฟันซี่ที่ติดกัน เนื่องจากทำความสะอาดยาก ส่งผลให้มีกลิ่นปาก มีกลิ่นเหม็น ฟันข้างเคียงผุ กระดูกรอบฟันละลายตัวซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อฟันข้างเคียงด้วย
อย่างไรก็ตาม ฟันคุดบางซี่อาจไม่ต้องถูกผ่าออก หากทันตแพทย์ประเมินแล้วว่า ฟันคุดซี่นี้สามารถงอกออกจากเหงือกได้ตามปกติ เพียงแต่ต้องใช้เวลา หรือประเมินแล้วว่าไม่คุ้มค่ากับความเสี่ยงของผลแทรกซ้อนที่จะผ่าออก
การผ่าฟันคุดทำอย่างไร เจ็บไหม กี่วันถึงจะหาย
เมื่อทำการตรวจและวินิจฉัยแล้วว่าจำเป็นต้องผ่าฟันคุดออก ทันตแพทย์จะใช้ยาชาเฉพาะที่ในการถอนฟันเพื่อไม่ให้รู้สึกเจ็บปวดขณะถอน โดยหากฟันคุดอยู่ลึกลงไปใต้เหงือกก็จำเป็นต้องมีการผ่าตัดขนาดเล็ก หรือแบ่งฟันเป็นชิ้นเล็กลงขึ้นเพื่อให้สามารถนำฟันได้โดยไม่กระทบกระเทือนกับอวัยวะข้างเคียง หลังจากนั้น ทันตแพทย์จะเย็บแผลด้วยไหมเย็บเพื่อให้แผลสามารถหายอย่างดี ซึ่งขึ้นอยู่กับระดับความยากง่ายของฟันคุด โดยเฉลี่ยอาจมีอาการเจ็บอยู่บ้างประมาณ 2-3 วัน แต่ก็อาจจะมีอาการน้อยกว่าหรือมากกว่านี้ได้ มักมีข้อสงสัยว่าสามารถกินข้าวได้หรือเปล่า แท้จริงแล้วสามารถทานได้ในวันที่ผ่าฟันคุดเลย แต่อาจต้องเลี่ยงไปเคี้ยวด้านตรงข้ามก่อนในช่วงแรก